Moederstad

door Anton Stolwijk

Het idee achter Moederstad is mooi: een schrijver gaat op zoek naar zijn Indische familiegeschiedenis, niet alleen in de archieven maar vooral ook in het hedendaagse Jakarta. Dat die schrijver Philip Dröge is, maakt het nog mooier, want Dröge heeft al vaak bewezen uitstekend te kunnen schrijven (onder andere in Pelgrim, een heerlijk boek over de beroemde/beruchte Islamgeleerde Christiaan Snouck Hurgronje).
In Moederstad heeft Dröge de lat voor zichzelf flink hoog gelegd. Naast een familiegeschiedenis en een reisverhaal is het boek namelijk ook nog eens een geschiedenis van de stad Batavia/Jakarta. Drie ballen in de lucht – geen eenvoudige opgave, maar Dröge slaagt grotendeels in zijn opzet.
Een groot voordeel is dat, zoals de schrijver zelf al opmerkt, bijna alle Indische Nederlanders op de een of andere manier familie van elkaar zijn, als je maar lang genoeg teruggaat. Dit biedt Dröge de gelegenheid om zijn verhaal te beginnen in de vroege zeventiende eeuw, met de aankomst van een zekere David de Solemne in Batavia, en in de daaropvolgende eeuwen steeds nieuwe familieleden met bijzondere verhalen op te voeren: corrupte ambtenaren, ontheemde soldaten, Chinese tantes, Indo-ooms. Hun verhalen worden prachtig en invoelbaar beschreven, en de beschrijvingen van de groei en ontwikkeling van de stad Batavia volgen heel natuurlijk uit die persoonlijke verhalen.
Het is bij een boek als dit jammer dat er zo'n immense schat aan archiefmateriaal over het (Indisch-)Nederlandse deel van de geschiedenis is, en zo ontzettend weinig over het niet-Nederlandse deel. Daar kan Philip Dröge natuurlijk niets aan doen, en het is prijzenswaardig dat hij naar het hedendaagse Jakarta is gegaan in een (klaarblijkelijke) poging iets van dit bezwaar weg te nemen. Hij wandelt door de bloedhete stad op zoek naar sporen van het verleden, en komt allerlei verrassende plaatsen en mensen tegen. Hoe mooi deze beschrijvingen ook zijn, ze blijven soms een beetje aan de oppervlakte, en lijken vooral als illustratie bij het verleden te dienen.
En wat zou het mooi en verrassend geweest zijn als Dröge een verre oom of tante had gevonden die nog altijd in Jakarta had gewoond, die iets had kunnen vertellen over de afgelopen 75 jaar. Want die periode ontbreekt nu grotendeels, en dat is wel een gemiste kans.
Desondanks is Moederstad een geweldig boek dat naar veel meer smaakt.

Philip Dröge, Moederstad. Jakarta, een familiegeschiedenis, Spectrum, 2021
Share our website